Sportowcy codziennie poddają swoje ciała rygorystycznym działaniom. Ale czasami, to powtarzające się obciążenie lub uderzenie pozostawia swój ślad w postaci urazu związanego ze sportem. Medycyna sportowa ortopedia jest podspecjalnością, która zajmuje się zapobieganiem, diagnozowaniem i leczeniem powszechnych urazów układu mięśniowo-szkieletowego związanych z uprawianiem sportu, takich jak zwichnięcia, naciągnięcia, złamania i urazy spowodowane nadmierną eksploatacją. Chirurg ortopeda medycyny sportowej jest lekarzem, który specjalizuje się w diagnozowaniu i leczeniu problemów mięśniowo-szkieletowych związanych z uprawianiem sportu. Są oni przeszkoleni w zarządzaniu zarówno ostrymi, jak i przewlekłymi problemami związanymi ze sportem poprzez integrację zasad chirurgii urazowej, fizjologii sportu i biomechaniki. Jeśli uprawiasz sport wyczynowy lub jesteś po prostu osobą aktywną, która regularnie angażuje się w działania fizyczne, dobrze jest wiedzieć, jakie rodzaje urazów są najczęściej spotykane wśród sportowców i co możesz zrobić, aby zapobiec ich wystąpieniu.

Jakie są najczęstsze urazy sportowe?

Urazy głowy i szyi są jednym z najczęstszych rodzajów urazów sportowych, zwłaszcza w sportach kontaktowych, takich jak rugby, hokej i futbol amerykański. Głowa działa jak taran podczas uprawiania tych sportów, co naraża sportowca na ryzyko doznania wstrząsu mózgu i innych urazów. Sportowcy, którzy uprawiają sporty bezkontaktowe, takie jak pływanie, jazda na rowerze czy jazda na nartach, są również narażeni na urazy głowy i szyi, takie jak biczowanie, gdy ich głowy poruszają się zbyt szybko po uderzeniu w obiekt. Urazy pleców to kolejny powszechny rodzaj urazów sportowych.

Według danych z National Health and Nutrition Examination Survey (NHANES), ból pleców jest drugim najczęstszym powodem opuszczania pracy. Aby zapobiec urazom pleców, sportowcy powinni upewnić się, że ich sprzęt jest dopasowany do ich ciała i że są w dobrej formie fizycznej. Ćwiczenia wzmacniające mięśnie brzucha i rdzenia, biodra i mięśnie pośladkowe mogą pomóc w zapobieganiu bólom dolnej części pleców. Urazy kolana są również powszechne urazy sportowe. Należą do nich ostre urazy kolana, takie jak skręcenia kolana, złamania kolana i zwichnięcia kolana, jak również przewlekłe urazy kolana, takie jak zespoły przeciążeniowe, np. zespół bólowy rzepki (PFPS).

Sportowcy, którzy uprawiają sporty wymagające skakania, takie jak koszykówka, siatkówka i piłka nożna, są w grupie podwyższonego ryzyka wystąpienia urazów kolana. Nadmierne powtarzające się zginanie i wyprost kolana jest również czynnikiem ryzyka dla przewlekłych urazów kolana. Urazy barku, podobnie jak urazy kolana, są również przewlekłymi urazami związanymi z nadużywaniem. Należą do nich: naderwanie mankietu rotatorów, zespół przeciążeniowy i naderwanie SLAP.

Skręcenia i naciągnięcia

Skręcenia i nadwyrężenia to dwa z najczęstszych urazów sportowych. Skręcenia to częściowe rozerwanie więzadeł, czyli tkanki łącznej, która utrzymuje stawy razem. Nadwyrężenia to częściowe rozerwanie włókien mięśniowych. Do skręcenia i nadwerężenia dochodzi, gdy staw wykracza poza swój zakres ruchu, często z powodu nagłego uderzenia lub upadku.

Skręcenia i nadwyrężenia mogą wystąpić w każdym stawie, choć najczęściej występują w stawach skokowych, kolanowych i barkowych. Skręcenia i nadwyrężenia są zazwyczaj leczone poprzez odpoczynek, lód, ucisk i uniesienie, proces znany jako RICE. Lekarze mogą również zalecić fizykoterapię, szynowanie lub usztywnienie. W niektórych przypadkach konieczna może być operacja. Skręcenia i nadwyrężenia mogą prowadzić do długotrwałego lub trwałego uszkodzenia stawu, jeśli nie są odpowiednio leczone. Często najlepszym sposobem leczenia jest zapobieganie, dlatego ważne jest, aby sportowcy nauczyli się jak prawidłowo rozgrzewać się i rozciągać przed podjęciem jakiejkolwiek aktywności.

Naciągnięcia i naderwania mięśni

Nadwyrężenia i naderwania mięśni to urazy spowodowane nadmierną eksploatacją, które pojawiają się, gdy mięśnie są przepracowane i poddane działaniu nagłych sił. Mięśnie składają się głównie z włókien kolagenu i elastyny, które często ulegają nadmiernemu rozciągnięciu, gdy mięsień kurczy się zbyt szybko. Urazy związane z nadwyrężeniem i rozerwaniem są często powodowane przez nagłe uderzenia, jak w sportach kontaktowych, lub podczas ekstremalnych ćwiczeń, takich jak bieganie w maratonie. Urazy związane z naciągnięciem to częściowe rozerwanie włókien mięśniowych, natomiast naderwania to poważniejsze, całkowite zerwanie włókien mięśniowych.

Większość naciągnięć i naderwań mięśni leczy się w ciągu sześciu tygodni przy pomocy odpoczynku, lodu, kompresji i uniesienia. Jednak niektóre szczepy i łzy są przewlekłe i mogą wystąpić z powtarzającego się szczepu na tym samym mięśniu. Problemy z koordynacją mięśni, jak zapalenie ścięgien, może również rozwijać się, gdy mięśnie i ścięgna nie działają prawidłowo razem.

Złamania kości

Złamania kości to złamania kości spowodowane przez traumatyczne uderzenia, takie jak upadki lub bezpośrednie uderzenia. Istnieją różne rodzaje złamań, w zależności od tego, gdzie występuje złamanie. Mogą to być złamania proste lub złożone, otwarte lub zamknięte, całkowite lub niecałkowite. Złamania mogą być zarządzane albo z unieruchomieniem lub chirurgii. Po leczeniu złamań, lekarze zalecają terapię fizyczną, aby pomóc pacjentom odzyskać ich mobilność.

Urazy mankietu rotatora

Mankiet rotatorów to grupa mięśni i ścięgien, które stabilizują staw barkowy i pomagają podnosić i obracać ramię. Najczęściej ulega uszkodzeniu w wyniku powtarzającego się nadużywania, jak w przypadku sportów wymagających rzucania lub sportów takich jak tenis i baseball, gdzie bark jest poddawany naciskom w celu skompensowania złej formy lub techniki.

Do urazów mankietu rotatorów może dojść w wyniku naciągnięcia lub naderwania jednego lub więcej mięśni wchodzących w skład mankietu rotatorów. Mogą być również spowodowane stanem zwyrodnieniowym, takim jak zapalenie ścięgna mankietu rotatorów, lub uszkodzeniem samego stawu, takim jak rozerwanie SLAP. Urazy mankietu rotatorów leczy się za pomocą odpoczynku, leków przeciwzapalnych, lodu i fizykoterapii, a w niektórych przypadkach także operacji.

Medycyna sportowa ortopedii jest wysoce wyspecjalizowaną dziedziną, chociaż różne specjalności w obrębie ortopedii, takie jak chirurgia ręki lub chirurgia stopy i kostki, są czasami również stosowane. Chirurg ortopeda medycyny sportowej jest przeszkolony w urazach sportowych, rekonstrukcji stawów i związanych ze sportem operacjach kolana i barku. Jednakże, chirurg ortopeda medycyny sportowej nie jest najlepszym rozwiązaniem w leczeniu wszystkich urazów związanych z uprawianiem sportu, dlatego ważne jest, aby widzieć chirurga ortopedę medycyny sportowej tylko wtedy, gdy jest to konieczne. Jeśli doznałeś urazu podczas wykonywania czynności sportowych i musisz skonsultować się z chirurgiem ortopedycznym medycyny sportowej, upewnij się, że rozumiesz, jaki rodzaj leczenia jest konieczny. W zależności od powagi urazu, być może trzeba będzie poczekać, aż opuchlizna ustąpi przed rozpoczęciem leczenia.